Εθελοντές δημοσιογράφοι για την Κοινωνία των Πολιτών

Του Βασίλη Τακτικού* Το Δίκτυο εθελοντών δημοσιογράφων για την Κοινωνία των Πολιτών, που έχει κάνει την εμφάνισή του στον περιφερειακό τύπο και διανύει τα πρώτα του βήματα ως ξεχωριστή δράση, μπορεί να παίξει έναν καταλυτικό ρόλο σε αυτό που λέγεται ποιότητα στην πολιτική επικοινωνία, στην χρηστική ενημέρωση, αλλά και στην απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων, τουλάχιστον στις τοπικές κοινωνίες. Έχοντας στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το όφελος, το οποίο μπορεί να προκύψει στο πεδίο της ενημέρωσης σε σχέση με το όραμα της Κοινωνίας των Πολιτών, θα επιχειρήσουμε να αναδείξουμε την σημασία που έχει μια τέτοια κίνηση όταν πλαισιώνεται από εθελοντές. Ξεκινάμε από την παραδοχή ότι ένα επάγγελμα, όπως το δημοσιογραφικό, γίνεται συνήθως λειτούργημα όχι μόνο από την φύση του επαγγέλματος, αλλά και από τον εθελοντικό χαρακτήρα με τον οποίο προσφέρεται. Στην συνείδησή μας, για παράδειγμα, οι «Γιατροί χωρίς σύνορα» και οι «Ερυθροσταυρίτες», ως εθελοντές, προσφέρουν πολύ υψηλότερο λειτούργημα από τους αυστηρά επαγγελματίες στον χώρο τους. Ανάλογα διαφοροποιημένη είναι η προσφορά των οικολόγων ακτιβιστών συγκριτικά με τους επαγγελματίες επιστήμονες περιβαλλοντολόγους. Οι πρώτοι κάνουν συνήθως μια δράση αφιλοκερδώς, ενώ οι δεύτεροι, αν και επιστήμονες, είναι επαγγελματίες και αντικειμενικά δεν έχουν ως προτεραιότητα την διαφύλαξη και προστασία του περιβάλλοντος. Βέβαια η μια ιδιότητα δεν αποκλείει την άλλη, αλλα δεν είναι και ταυτόσημη. Έτσι, και ο επαγγελματίας δημοσιογράφος είναι κάτι διαφορετικό από τον δημοσιογράφο που θέλει να είναι ταυτόχρονα και εθελοντής για κάποιον κοινωνικό σκοπό και επί του προκειμένου για την ενίσχυση της Κοινωνίας των Πολιτών. Ο εθελοντής δημοσιογράφος, ακόμα και αν είναι επαγγελματίας παράλληλα, δεν βλέπει το έργο του μόνο βιοποριστικά, δεν κολακεύεται από την συναναστροφή του με τους ισχυρούς και δεν γράφει για να είναι αρεστός στην εξουσία, αλλά, για να είναι χρήσιμος στον πολίτη. Πιστεύει στην απελευθερωτική λειτουργία του έργου του και της προσφοράς του και είναι αντιμέτωπος με την συσκότιση της αλήθειας που επιβάλλει το εκμεταλλευτικό σύστημα. Και το κάνει αυτό συνειδητά, καθώς γνωρίζει ότι το υφιστάμενο σύστημα, κάνοντας την πληροφορία «εμπόρευμα» και διαφημίζοντας την ποσότητα, την οποία μπορεί να καταναλώσει κανείς, λειτουργεί αποπροσανατολιστικά και μπουχτίζει τον πολίτη με έναν καταιγισμό από άχρηστες πληροφορίες για την ζωή του, ώστε αποτελεί πολλές φορές βάσανο η αναζήτηση του χρήσιμου, του ωφέλιμου και της αλήθειας. Αναγνωρίζοντας αυτό το φαινόμενο, η παρέμβαση του Δικτύου των εθελοντών δημιοσιογράφων μπορεί να κάνει πιο εύκολη την πρόσβαση του πολίτη στην χρήσιμη πληροφορία και στην αυθεντική πολιτική επικοινωνία, αποφεύγοντας τους παραμορφωτικούς καθρέφτες που στήνουν κάθε φορά οι έχοντες συμφέροντα από τον σφετερισμό της εξουσίας, ιδίως στον χώρο της επικοινωνίας, αλλά και στον χώρο της πολιτικής αντιπροσώπευσης.